برای بزرگ شدن تصویر روی آن کلیک کنید

مطابق با فتوای حضرت آیه الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)

 1 - آیا براى زنى كه سالم است، جلوگیرى از باردارى بطور موقت از طریق بكارگیرى وسایل و موادى كه از انعقاد نطفه جلوگیرى می ‏كنند، جایز است؟
 2 - استفاده از یكى از دستگاههاى جلوگیرى از باردارى كه چگونگى جلوگیرى از حاملگى توسط آن تا به امروز معلوم نشده، ولى به عنوان وسیله‏اى براى جلوگیرى از باردارى شناخته شده است، چه حكمى دارد؟
 3 - آیا جلوگیرى دائم از حاملگى براى زنى كه از خطر باردارى خوف دارد، جایز است؟
 4 - آیا جلوگیرى دائمى از باردارى براى زنانى كه زمینه مساعدى براى به دنیا آوردن فرزندانى معیوب یا مبتلا به بیماریهاى ارثى جسمى و روانى دارند، جایز است؟
 ج: 1 - اگر با موافقت شوهر باشد، اشكال ندارد.
 2 - اگر موجب از بین رفتن نطفه بعد از استقرار آن در رحم شود و یا مستلزم نگاه و لمس حرام باشد، جایز نیست.
 3 - جلوگیرى از باردارى در فرض مذكور اشكال ندارد بلكه اگر حاملگى براى حیات مادر خطر داشته باشد، باردار شدن بطور اختیارى جایز نیست.
 4 - اگر با یك غرض عقلائى صورت بگیرد و ضرر قابل توجهى هم نداشته باشد و با اجازه شوهر باشد، اشكال ندارد.
 
 5 : بستن لوله هاى منى مرد براى جلوگیرى از افزایش جمعیت چه حكمى دارد؟
 ج: اگر این كار با یك غرض عقلائى صورت بگیرد و ضرر قابل ملاحظه‏اى هم نداشته باشد، فى‏نفسه اشكال ندارد.
 

6 : آیا زن سالمى كه حاملگى براى او ضررى ندارد، جایز است از طریق عزل یا دستگاه دیافراگم یا خوردن دارو و یا بستن لوله هاى رحم، از باردارى جلوگیرى كند، و آیا جایز است شوهرش او را وادار به استفاده از یكى از این راهها غیر از عزل نماید؟
 ج: جلوگیرى از باردارى فى‏نفسه به طریق عزل، اشكال ندارد و همچنین استفاده از راههاى دیگر هم اگر با یك غرض عقلائى صورت گیرد و ضرر قابل ملاحظه‏اى هم نداشته و با اجازه شوهر بوده و مستلزم لمس و نظر حرام نباشد، اشكال ندارد ولى شوهر حق ندارد همسر خود را به این كار وادار نماید.
 
 7: آیا جایز است زن باردارى كه قصد دارد لوله‏هاى رحم خود را ببندد، از طریق عمل سزارین فرزند خود را به دنیا آورد تا در هنگام آن عمل، لوله هاى خود را هم ببندد؟
 ج: حكم بستن لوله‏هاى رحم قبلا گذشت، ولى جواز عمل سزارین متوقف بر نیاز به آن یا درخواست خود زن باردار است و به هر حال لمس و نظر مرد اجنبى به زن هنگام عمل سزارین و بستن لوله‏هاى رحم حرام است. مگر در حال ضرورت.
 
 8: آیا جایز است زن بدون اجازه شوهرش از وسائل پیشگیرى از باردارى استفاده نماید؟
 ج: محل اشكال است.
 
 9 : مردى كه داراى چهار فرزند است اقدام به بستن لوله‏هاى منى خود كرده است، آیا در صورت عدم رضایت زن، آن مرد گناهكار محسوب می ‏شود؟
 ج: جواز این كار متوقف بر رضایت زوجة نیست و چیزى بر عهده مرد نمی ‏باشد.

نوشته  حجت الاسلام والمسلمین محمد حسین زاده

احکام فقهی سقط جنین

فقها معتقدند ديه سقط شده بر عهده قاتل مباشر است (کسي که به طور مستقيم سقط را انجام داده است) بنابراين اگر اين کار توسط پزشک انجام شود بر پدر و مادر تکليفي نيست بلکه پزشک ضامن است و اين ديه به پدر و مادر بايد پرداخت شود. البته والدين مي توانند از حق خود بگذرند و از پزشک مبلغي دريافت نکنند.

حجت الاسلام حسيني داريني از پاسخگويان مسائل شرعي حرم مطهر رضوي، در گفت وگو با خراسان احکام سقط جنين را بيان کرد.

سقط جنين در ماه هاي اول بارداري چه حکمي دارد؟

فقها گفته اند سقط جنين پس از انعقاد نطفه در هر ماهي که باشد، جايز نيست. پس هيچ فرقي نمي کند که جنين در هفته اول باشد يا در ماه هشتم، بلکه به محض انعقاد نطفه، سقط جنين حرام است. البته از جهت پزشکي بايد بررسي شود که چند روز پس از تلقيح، انعقاد انجام مي شود چون از نظر پزشکي ممکن است چند روز زمان نياز باشد تا پس از تلقيح، انعقاد انجام شود.

اگر سقط جنين با رضايت کامل پدر و مادر و توسط پزشک انجام شود، ديه آن بر عهده کيست؟

فقها معتقدند ديه سقط شده بر عهده قاتل مباشر است (کسي که به طور مستقيم سقط را انجام داده است) بنابراين اگر اين کار توسط پزشک انجام شود بر پدر و مادر تکليفي نيست بلکه پزشک ضامن است و اين ديه به پدر و مادر بايد پرداخت شود. البته والدين مي توانند از حق خود بگذرند و از پزشک مبلغي دريافت نکنند. ولي در هر صورت آن ها يعني هم پدر و هم مادر که به پزشک مراجعه کرده اند و هم پزشک که اقدام به اين کار کرده است، بايد به خاطر اين کار توبه کنند.

افراد جامعه ما بايد بدانند سقط جنين به لحاظ شرعي گناه بزرگي محسوب مي شود که بايد از آن توبه کرد. خيلي از مادران پس از سقط دچار بيماري هاي روحي و عذاب وجدان مي شوند و مي گويند ما خواب هاي پريشان مي بينيم، آرامش لازم را نداريم و ...

آيا جنين نامشروع را مي توان سقط کرد؟

طبق فتواي فقها حتي اگر نطفه اي از طريق نامشروع بسته شده باشد، سقط آن جايز نيست.

اگر مرد مسلماني با زن غيرمسلماني (مثلا زن مسيحي) ازدواج موقت کند و زن باردار شود آيا مي توان اين جنين را سقط کرد؟

خير، فقها سقط اين جنين را جايز نمي دانند.

مشکلات اقتصادي و مالي مي تواند مجوز سقط جنين باشد؟

فقها معتقدند مشکلات اقتصادي نمي تواند مجوز سقط جنين را ايجاد کند و در اين صورت نيز سقط جنين حرام است.

گاهي پدر و مادر ناخواسته بچه دار مي شوند، به عنوان نمونه در حالي که فرزند قبلي هنوز شيرخوار است مادر باردار مي شود آيا در اين صورت مي توان جنين را سقط کرد؟

خير، اين هم نمي تواند مجوزي براي سقط باشد، پشت سر هم بودن بچه ها يا ناخواسته بودن بچه ها هرگز مجوزي براي سقط جنين نيست.

گاهي زن در دوران عقد باردار مي شود که ناخواسته و در عرف ما ناپسند است. آيا والدين مي توانند جنين را سقط کنند؟

فقها معتقدند اين زن و مرد، زن و شوهر مشروع اند و حق سقط فرزند خود را ندارند.گاهي در سطح جامعه ديده مي شود که سن پدر ومادر بالاست که به اصطلاح گفته مي شود زمان بچه دار شدن از آن ها گذشته است و از نظر عرف زشت شمرده مي شود که افرادي ممکن است نوه هم داشته باشند، بچه دار شوند. در اين جا هم از نظر شرعي حرام است که آن ها بچه خود را سقط کنند.

سقط جنيني که ناقص الخلقه است يعني معلوليت دارد، داراي چه حکمي است؟

فقها مي گويند ناقص الخلقه بودن جنين مجوز شرعي سقط جنين محسوب نمي شود.البته آيت ا... مکارم شيرازي معتقد است اگر جنين در مراحل اوليه باشد که هنوز به صورت انساني کامل در نيامده، يعني روح در او دميده نشده است و تولد او باعث مشقت و حرج شديد و سخت براي والدين شود، اشکالي ندارد و بنابر احتياط واجب ديه آن را هم پدر و مادر بايد بپردازند.آيت ا... فاضل لنکراني(ره) هم مي فرمايند سقط چنين جنيني جايز نيست مگر در موقع ضرورت.

سقط جنين براي مادري که در معرض مرگ است و شايد با اين کار بهبود يابد چه حکمي دارد؟

مقام معظم رهبري و آيات عظام بهجت، سيستاني، فاضل و مکارم شيرازي فرموده اند: اگر طبق تشخيص دکتر متخصص و مورد اطمينان بقاي حمل براي مادر خطر جاني در بر داشته باشد، چون هنوز روح در جنين دميده نشده است، سقط آن اشکالي ندارد.

اگر مادر خودش مستقيم اقدام به سقط جنين کند، مثلا قرصي را مصرف کند و فرزند سقط شود، ديه جنين بر عهده چه کسي است؟

در اين جا مادر قاتل و مباشر قتل محسوب مي شود و ديه را بايد پرداخت کند و چون در اين جا پدر وارث محسوب مي شود اگر شوهر ببخشد چيزي بر ذمه خانم نيست ولي گناه بزرگي مرتکب شده است که بايد از آن توبه کند.

مقدار ديه سقط جنين چه قدر است؟

ديه براي نطفه ۲۰ مثقال طلا است و هر مثقال حدود 4.5 گرم طلاست و اين ديه حدود ۶ ميليون تومان مي شود.ديه علقه (خون بسته شده) ۴۰ مثقال طلاست.ديه مضغه (پاره گوشت) ۶۰ مثقال طلاست. اگر جنين استخوان داشته و گوشت نداشته باشد، ۸ مثقال طلا ديه اوست و اگر هم گوشت روي استخوان را پوشانده و خلقت کامل شده باشد، ديه اين جنين ۱۰۰ مثقال است.اگر روح در جنين دميده شده باشد (که در حدود ۴ ماه روح مي دمد) ديه جنين ديه انساني کامل است.

حکم مراجعه بیمار به پزشک غیر همجنس

 مراجعه بيمار به پزشک از جنس مخالف

حجت الاسلام حسيني داريني درباره مراجعه بيمار به پزشک از جنس مخالف (مثل مراجعه زنان بيمار به پزشکان مرد) گفت: اگر مراجعه به پزشک از جنس مخالف مستلزم نظر يا لمس حرام باشد طبق نظر همه فقها جايز نيست مگر در وقت ضرورت.

معناي ضرورت از ديدگاه مقام معظم رهبري

وي در پاسخ به اين سوال که معناي ضرورت چيست، گفت: مقام معظم رهبري در پاسخ به اين استفتا که ضرورت چيست، فرموده اند: مراد از ضرورت در فرض سوال اين است که تشخيص بيماري و درمان آن متوقف بر لمس و نظر باشد و هيچ دکتر جنس موافقي(هم جنس بيمار) وجود نداشته باشد و حدود ضرورت هم بستگي به مقدار نياز دارد.
اين پاسخگوي سوالات شرعي حرم مطهر رضوي ادامه داد: اين که مقام معظم رهبري تاکيد مي کنند زن بيمار جز در وقت ضرورت نمي تواند به جنس مخالف مراجعه کند به اين معناست که درمان اين زن بيمار متوقف بر آن باشد که فقط يک مرد پزشک بتواند او را معالجه کند و اين زن هيچ راه ديگري نداشته باشد.

معناي نظر (نگاه) حرام

وي در توضيح نظر(نگاه) حرام، گفت: پوشاندن گردي صورت و دست تا مچ براي خانم ها لازم نيست و مردان بدون قصد لذت مي توانند به اين اعضاي بدن خانم ها نگاه کنند که اين نگاه حلال است اما نگاه مردان به غير از صورت و دست تا مچ خانم ها، حرام محسوب مي شود ولو اين که قصد لذت هم نداشته باشند و نگاه به اين اعضا به طور مطلق براي همه مردان از جمله پزشک معالج حرام است.

لمس کردن بدن بيمار زن توسط پزشک مرد

به گزارش خراسان،وي درباره حکم لمس کردن بدن بيمار زن توسط پزشک مرد اظهار کرد: همه فقها معتقدند لمس کردن چه با لذت و چه بدون لذت حرام است حتي تفاوتي در شيعه يا سني، مسلمان يا کافر، جوان يا پير بودن زن نيست و مرد مسلمان به طور مطلق نمي تواند بدن زن نامحرم را لمس کند. 
البته فقها معتقدند اگر لمس کردن از روي لباس يادست زدن با دستکش و صرف لمس کردن باشد، اين لمس اشکالي ندارد.

طهارت عضو پيوندي

پيوند قسمتى از بدن ميت به انسان زنده، از نظر طهارت و نجاست چه حكمى دارد؟

همه مراجع: اگر جزء بدن انسان زنده شود، پاك است. امام، تحرير الوسيله، ج 2، التشريح، م 6 ؛ سيستانى، توضيح‏المسائل، احكام پيوند، م 59 ؛ وحيد، توضيح المسائل، م 2894 ؛ نورى، استفتاءات، ج 2، س 902 و دفتر: بهجت و فاضل، مكارم، خامنه‏اى و تبريزى. (رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، كد: 446/500016)

حكم سيگار

كشيدن سيگار چه حكمى دارد؟

همه مراجع (به جز مكارم ): اگر باعث ضرر قابل توجه باشد، جايز نيست. نورى، استفتاءات، ج 2، س 562 ؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج 2، س 944 ؛ خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 1408 ؛ سيستانى، Sistani.org، مواد مخدر ؛ دفتر: صافى، امام، تبريزى، بهجت و وحيد.
آيةاللَّه مكارم: با توجه به شهادت و گواهى جمعى از پزشكان آگاه و اساتيد متعهد دانشگاه و نيز آمارهاى تكان دهنده از مرگ و مير ناشى از سيگار و بيمارى‏هاى خطرناكى كه از آن نشأت مى‏گيرد ؛ ثابت شده كه خطرات مهم دود سيگار، يك واقعيت است. از اين رو كشيدن آن به طور مطلق حرام است. دفتر: مكارم. (رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، كد: 457/500016)

استعمال مواد مخدر

حكم استعمال موادمخدر (هرويين، ترياك، حشيش و... ) چيست؟

آيات عظام امام، بهجت، تبريزى و وحيد: اعتياد به مواد مخدر جايز نيست. امام، استفتاءات، ج 2، مكاسب محرمه، س 103 ؛ تبريزى، استفتاءات، س 2184 و دفتر: وحيد، بهجت.
آيات عظام خامنه‏اى، صافى، فاضل، مكارم و نورى: استفاده از مواد مخدر، جايز نيست. نورى، استفتاءات، ج 2، س 561 ؛ خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 1403 ؛ مكارم، استفتاءات، ج 2، س 749 ؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 964 ؛ دفتر: صافى.
آيةاللَّه سيستانى: بنابر احتياط واجب، از استعمال مواد مخدر اجتناب شود. سيستانى، Sistani.org، مواد مخدر. (رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، كد: 454/500016)

مصرف موادمخدر

در مواردى كه مواد مخدر جنبه درمانى پيدا كند، استفاده از آن چه حكمى دارد؟

همه مراجع: اگر بر اساس تشخيص پزشك متخصص و مورد اطمينان، استفاده از مواد مخدر، تنها راه درمان محسوب شود (به مقدار ضرورت )، اشكال ندارد. مكارم، استفتاءات، ج 2، س 749 ؛ صافى، جامع الاحكام، ج 1، س 1004 ؛ سيستانى، Sistani.org، استمنا، ش 1 ؛ فاضل، جامع‏المسائل، ج 1، س 985 ؛ خامنه‏اى، اجوبة الاستفتاءات، س 1404 ؛ دفتر: امام، بهجت، وحيد، تبريزى، نورى.
تبصره. هر چيزى كه در دين حرام شمرده شده، استفاده از آن به عنوان درمان با شرايط ياد شده، جايز است و مواد مخدر هم مصداقى از آن محسوب مى‏شود. (رساله دانشجويي، سيد مجتبي حسيني، كد: 455/500016)

در جايي كه پزشك زن نيز در دسترس باشد، آيا لمس بدن زن از روي لباس، توسط پزشك مرد جايز است؟
همه ی مراجع(امام، خامنه ای، مکارم، تبریزی، سیستانی، بهجت، نوری، صافی، فاضل): اصل لمس بدن زن نامحرم، از روي لباس حرام نيست؛ ولي اگر تلذذ و مفسده اي در بين باشد، جايز نيست.

2.     در صورتي كه احتمال مي رود كه متخصص غيرهمجنس بيماري را بهتر تشخيص دهد، تكليف چيست؟
همه ی مراجع (امام، خامنه ای، مکارم، بهجت، نوری، صافی، فاضل) ( به جز تبريزي و سيستاني): تخصص بيشتر باعث نمي شود كه زن به پزشك مرد مراجعه كند؛ مگر آنكه ضرورت و احتمال خطر در ميان باشد.
آيات عظام تبريزي و سيستاني: اگر تخصص پزشك مرد در آن بيماري بيشتر باشد، مراجعه به او اشكال ندارد.

3.     لمس بيمار براي معاينات و درمان چه حكمي دارد؟
همه ی مراجع(امام، خامنه ای، مکارم،بهجت، نوری، صافی، فاضل) (به جز تبريزي و سيستاني): اگر پزشك هم جنس در دسترس نباشد، لمس بيمار براي معاينه و درمان اشكال ندارد؛ ولي بايد به مقدار ضرورت اكتفا كند.
آيات عظام تبريزي و سيستاني: اگر پزشك هم جنس در دسترس نباشد يا مهارت مرد بيشتر باشد، لمس بيمار براي معاينه و درمان اشكال ندارد؛ ولي بايد به مقدار ضرورت اكتفا كند.
تبصره1 : اگر معاينه از روي لباس ممكن باشد، بايد به اين راه بسنده كند.
تبصره2: جواز لمس بيمار به منظور معاينه ، باعث نمي شود كه نگاه به بدن نيز جايز باشد؛ مگر آنكه نگاه به آن لازم باشد.
 
4.      آيا مي تواند پرستار براي گرفتن نبض و فشارخون و ... به بدن نامحرم نگاه و او را لمس كند؟
همه مراجع (امام، خامنه ای، مکارم،بهجت، نوری، صافی، فاضل) ( به جز تبريزي و سيستاني): با وجود پرستار هم جنس، اين كار براي غيرهم جنس جايز نيست؛ ولي اگر ضرورت باشد، اشكال ندارد.
آيات عظام تبريزي و سيستاني: اگر براي انجام دادن اين امور، پرستار هم جنس در دسترس نباشد و يا مهارت غير همجنس در اين زمينه بيشتر باشد، اشكال ندارد.
تبصره 1: پرستار در نگاه و لمس تنها به همان قسمت از بدن كه انجام معاينه به آن ارتباط دارد- اكتفا كند.
تبصره 2: چنانچه پرستار براي معاينه ، به نگاه و لمس بدن بيمار نياز داشت، مانعي ندارد و در غير اين صورت ، تنها بايد به يكي از آن دو اكتفا كند.
تبصره 3: در صورتي كه معاينه از روي لباس ممكن باشد، بايد به اين مقدار اكتفا كند و لمس بدن جايز نيست.
 
5.     حكم آمپول زدن توسط نامحرم چگونه است؟
همه مراجع (امام، خامنه ای، مکارم،بهجت، نوری، صافی، فاضل) (به جز تبريزي و سيستاني): اگر هم جنس در دسترس نباشد و ضرورت اقتضا كند، اشكال ندارد.
آيات عظام تبريزي و سيستاني: اگر هم جنس در دسترس نباشد يا آمپول زن غير هم جنس مهارتش در تزريق بيشتر باشد اشكال ندارد.
 
منبع: پرسش ها و پاسخ های دانشجویی، سید مجتبی حسینی، نشر معارف

سوال : هیپنوتیزم چه حکمی دارد؟

امام خمینی (ره) : جایز نیست.(استفتائات، ج2، ص21و22/ س55 فرع 2 و 3)

آیت ا... بهجت : اگر موجب ضرر شود اشکال دارد و حرام است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : چنانچه حذف ضرر بر کسی که این عمل با او انجام می گیرد یا شخصی دیگر داده شود جایز نیست.(استفتائات جدید، ج2، ص460، س1864)

آیت ا... خامنه ای : اگر به منظور غرض عقلائی و با رضایت کسی که می خواهد هیپنوتیزم شود صورت بگیرد و همراه با کار حرامی نباشد، اشکال ندارد.(اجوبة الاستفتائات، ص291، س1235)

آیت ا.. سیستانی : خواب مغناطیسی و هر آنچه به انسانی که نباید به او صدمه زد ضرر و آسیب می رساند حرام و جایز نمی باشد.(فقه برای غرب نشینان، ص336، م598)

آیت ا... صافی گلپایگانی : جایز نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : اگر منجر به سحر و جادو شود یا باعث اذیت و آزار مؤمنین گردد حرام است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : برای مقاصد طبی و مانند آن مانعی ندارد  ولی برای کشف امور پنهان یا خبر از گذشته و آینده و حال جایز نیست.(استفتائات جدید، ج1، ص160، س559)

آیت ا... نوری همدانی : هیپنوتیزم یک نوع سحر است و حرام است ولی اگر ضرورت ایجاب می کند در معالجه مورد استفاده قرار بگیرد به اندازه رفع ضرورت جایز است.(هزار و یک مسأله فقهی، ج1، ص321، س1075)

سوال : حکم شبیه سازی انسان چیست؟

آیت ا... بهجت : به عنوان اول جایز است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : عمل استنساخ (شبیه سازی انسان) جایز نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. سیستانی : فی حد ذاته اشکال ندارد ولی حاکم شرع می تواند آن را منع کند. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : محل شبهه و اشکال است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : فی حد نفسه حرام نیست مگر اینکه تالیف اسدی داشته باشد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : این عمل از نظر شرعی خالی از اشکال نیست و مفاسد زیادی بر آن مترتب می شود به همین جهت حتی افرادی که پایبند به دین و شریعتی نیستند به خاطر مفاسد اجتماعی آن به مخالفت با آن پرداخته اند. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : در صورت تطبیق با احکام اسلامی، اشکال ندارد.(هزار و یک مسئله، ج2، ص284، س919)

سوال : اگر کسی به بیماری مبتلا شود و پزشکان از معالجه او قطع امید نموده و غیر قابل علاج شود و به گفته پزشکان به زودی مرگ وی حتمی گردد(مثل مواردی که با مرگ مغزی مواجه میشود) آیا می توان قبل از مرگ او اعضای حیاتی بدنش را ( مانند: قلب ، کلیه و...) جدا نموده و به دیگری پیوند زد؟

آیت ا... بهجت : نمی توان. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : جدا نمودن اعضایی که قوام حیات به آن ها است از بدن مسلمان جایز نیست. چه در حال حیات و چه بعد از مرگ ، گر چه خود او راضی باشد. و در غیر آن از اعضاء جدا نمودن آنها از بدن مسلمان بنابر احتیاط جایز نیست و اما از بدن کافر مانعی ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : اگر برداشتن اعضای بدن او منجر به مرگ وی یا باعث تسریع در مرگ و قطع حیات او شود حکم قتل او را دارد و جایز نیست و در غیر این صورت اگر با اذن قبلی خود او باشد و یا نجات نفس محترمی متوقف بر آن عضو مورد نیاز باشد، اشکال ندارد.(اجوبة الاستفتائات، بین المللی هدی، 1384، ص307و308، م1286/ و ص309، م1291)

آیت ا.. سیستانی : جایز نیست و در حکم قتل نفس است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : قبل از مرگ او جایز نیست و در بعضی موارد که سبب تسریع مرگ بیمار شود و مرگ او مستند برآن شود تبعات خاص خود را دارد بلکه اگر موجب سرعت مرگ نشود باز هم تبعات خاص خود را دارد بلی بعد از مرگ او در صورتیکه حیات نفس محترمه موقوف به پیوند باشد اشکال ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : خیر. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : در صورتی که مغز مرگی قطعی باشد و هیچگونه احتمال بازگشت در آن وجود نداشته باشد برداشتن اعضاء برای نجات بیماری که جانشان در خطر است مانعی ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : در صورتی که فرد دچار مرگ مغزی شده می توان اعضاء او را قطع و به بیماران پیوند بزنند. ولی اگر وصیت نکرده است این کار باید با اذن و برنامه از طرف ولایت فقیه انجام شود.(هزار و یک مسئله فقهی، ج1، ص294، س995)

 سوال : الف) حکم معاینه ی زن توسط دندان پزشک مرد چیست؟ و آیا جواز معالجه ی دندان زن توسط دندان پزشک مرد، متوقف بر نبودن پزشک زن می باشد؟

ب) در صورت حرمت مراجعه زن به دندان پزشک مرد ، حق الزحمه ی دریافتی چه حکمی دارد؟

آیت ا... بهجت : الف و ب) در صورت وجود مماثل، اشکال دارد و در صورت حرمت در آمد آن هم، حرام است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : الف و ب) اگر مرتکب فعل حرام نشود و طبیب مرد حاذق باشد از طبیب زن، طبابت مرد برای زن مانعی ندارد؛ و در آمد حاصله حلال است.(استفتائات جدید، ص467، س2052و2051)

آیت ا... خامنه ای : سوال1: مراجعه به پزشک مرد در صورتی که پزشک زن در شهر نباشد یا دسترسی به او مشقت داشته باشد، چه حکمی دارد؟ در صورتی که پزشک از روی لباس معاینه کند حکم او چگونه است؟

سوال2: الف) حکم معاینه ی دندان زن....

ب) در صورت حرمت مراجعه به .......

جواب: اگر معالجه مستلزم لمس و نظر حرام باشد امکان رجوع به پزشک مماثل رجوع به غیر مماثل جایز نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. سیستانی : الف) در صورت ضرورت معالجه یا اگر پزشک مرد بهتر باشد مانعی ندارد.

ب) حلال است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : الف) بلی در صورت نبودن دندان پزشک زن است.

ب) در فرض مذکور حق الزحمه حلال است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : الف) در صورت عدم وجود مماثل و ضرورت درمان بمقدار ضرورت مانعی ندارد.

ب) جواز دریافت حق الزحمه در فرض مزبور خالی از اشکال نیست. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : الف) این گونه امور فقط در صورت ضرورت جایز است و معیار ضرورت تشخیص عرف عام و صالح است.(استفتائات، ج1، ص229، س806)

سوال) با توجه به سوال 806، از استفتائات معظم له، ج1، لطفا بفرمایید در صورت مراجعه زن....

ب) حق الزحمه او اشکال ندارد ولی عمل او گاه توأم با بعضی خلاف شرع است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : الف) بلی، با وجود مماثل رجوع به مرد جایز نیست.

ب) در فرض سوال گر چه مراجعه جایز نیست ولی میتواند حق الزحمه را مراعات کند. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

سوال : الف) حکم گرفتن ویزیت توسط پزشکی که نسخه نداده و یا تشخیص و طبابت را به زمان دیگری موکول کرده چیست؟

ب) اگر بیمار ویزیت این پزشک را ندهد آیا مدیون است؟

آیت ا... بهجت : اگر جهت تشخیص ناراحتی و مرض ، وقت دیگری را در نظر گرفته ، مجوزی برای گرفتن ویزیت نیست و در فرض مذکور مریض هم مدیون نمی باشد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... تبریزی : بنابر احتیاط واجب چنانچه پزشک عملی را برای مراجع انجام ندهد وجه پرداختی او را برای ویزیت برگرداند. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... خامنه ای : الف و ب) ملاک در این گونه امور، قانون و مقررات مربوط می باشد و باید طبق آن عمل شود. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا.. سیستانی : الف) اگر عملی را که در مقابل آن ویزیت حق الزحمه گرفته شده است انجام نداده است باید آنرا برگرداند.

ب) جواب معلوم شد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... صافی گلپایگانی : الف و ب) موارد مختلف است اگر پزشک هیچ معاینه و وقتی صرف نکرده ویزیت گرفتن معنی ندارد و اگر معاینه کرده و وقتی صرف نموده ولی نسخه دادن را به جهت امور مربوط به طبابت موکول به بعد نموده ویزیت گرفتن برای معاینه و غیره اشکال ندارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... فاضل لنکرانی : اگر پزشک کاری انجام داده باید اجرتش را پرداخت و اگر نپردازد، مدیون است. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... مکارم شیرازی : در صورتی که در عرف او را مستحق ندانند می توان از دادن حق ویزیت خودداری کرد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... نوری همدانی : بستگی به توافق طرفین دارد. (استفتائات موجود در واحد پاسخ به سوالات)

آیت ا... وحید خراسانی : اگر پزشک هیچ کاری انجکام نداده باشد (مثلا نسخه ننوشته یا معاینه نکرده طبابت را به زمان دیگری موکول کرده ) مجوزی برای گرفتن ویزیت ندارد و در فرض مذکور بیمار مدیون نمی باشد.(توضیح المسائل، ص612، م2223)

سوال: در صورتی که خانمی دارای همسر باشد می تواند تخمک به یک زوج دیگر اهدا کند؟

آیت الله خامنه ای :اگر مستلزم لمس و نظر حرام نباشد، فی نفسه اشکال ندارد.

آیت الله وحید خراسانی :حرام است نطفه مرد اجنبى را به زنى تلقیح نمایند ـ چه عمل تلقیح به وسیله اجنبى انجام شود و یا به وسیله شوهر زن ـ و عمل تلقیح ، در فرض مذکور هر چند حرام است ، ولى زنا نیست ، و اگر زنِ تلقیح شده بچّه دار گردد آن بچّه فرزند صاحب نطفه است و تمام احکام اولاد بر او جارى است ، و زنى هم که به وسیله تلقیح بچّه دار شده مادر آن بچّه است و احکام اولاد بر او جارى است.

تلقیح نطفه شوهر به زن او به وسیله خود شوهر جایز است ، و به وسیله غیر شوهر در صورتى که متوقف بر انجام کار حرامى باشد ، ارتکاب آن کار حرام است ، و بچّه اى که به تلقیح به وجود مى آید احکام اولاد بر او مترتب است.

آیت الله سیستانی :فی نفسه اشکال ندارد

برای دانلود کلیک کنید

برای دانلود کلیک کنید

برای دانلود کلیک کنید

دانلود با حجم 168 کیلوبایت

دانلود با حجم 1.5 M

احکام پزشکی 1

مطابق با فتوای حضرت آیه الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)

 1 - آیا براى زنى كه سالم است، جلوگیرى از باردارى بطور موقت از طریق بكارگیرى وسایل و موادى كه از انعقاد نطفه جلوگیرى می ‏كنند، جایز است؟
 2 - استفاده از یكى از دستگاههاى جلوگیرى از باردارى كه چگونگى جلوگیرى از حاملگى توسط آن تا به امروز معلوم نشده، ولى به عنوان وسیله‏اى براى جلوگیرى از باردارى شناخته شده است، چه حكمى دارد؟
 3 - آیا جلوگیرى دائم از حاملگى براى زنى كه از خطر باردارى خوف دارد، جایز است؟
 4 - آیا جلوگیرى دائمى از باردارى براى زنانى كه زمینه مساعدى براى به دنیا آوردن فرزندانى معیوب یا مبتلا به بیماریهاى ارثى جسمى و روانى دارند، جایز است؟
 ج: 1 - اگر با موافقت شوهر باشد، اشكال ندارد.
 2 - اگر موجب از بین رفتن نطفه بعد از استقرار آن در رحم شود و یا مستلزم نگاه و لمس حرام باشد، جایز نیست.
 3 - جلوگیرى از باردارى در فرض مذكور اشكال ندارد بلكه اگر حاملگى براى حیات مادر خطر داشته باشد، باردار شدن بطور اختیارى جایز نیست.
 4 - اگر با یك غرض عقلائى صورت بگیرد و ضرر قابل توجهى هم نداشته باشد و با اجازه شوهر باشد، اشكال ندارد.
 
 5 : بستن لوله هاى منى مرد براى جلوگیرى از افزایش جمعیت چه حكمى دارد؟
 ج: اگر این كار با یك غرض عقلائى صورت بگیرد و ضرر قابل ملاحظه‏اى هم نداشته باشد، فى‏نفسه اشكال ندارد.